Visita guiada e sendeirismo na Comarca da Limia

Un grupo realizou unha xira pola Comarca da Limia cunha actividade centrada na natureza e historia local. O itinerario comezou cunha visita á «Casa da Lagoa» en Sandiás, servindo como punto de encontro. A experiencia continuou coa ruta das Areeiras da Limia, tamén en Sandiás, un percorrido de 5.3 quilómetros.

Durante o percorrido, os participantes puideron observar a fauna e flora da zona, coa interpretación do biólogo especializado en zooloxía, David Taín Guzmán.

Centro de Interpretación da Lagoa de Antela

A visita ao Centro de Interpretación da Lagoa de Antela, que tivo lugar entre as 10:00 e as 11:30, ofreceu unha introdución audiovisual á Lagoa e ás Areeiras da Limia.

O audiovisual abordou diversos aspectos do humidal natural da Lagoa de Antela, utilizando cartografía e imaxes históricas para contextualizar a súa importancia. Tamén se informou sobre os proxectos de desecamento da Lagoa, así como sobre o humidal artificial das areeiras de Sandiás, o sistema de explotación dos ocos e o proceso de renaturalización que converte a zona nun foco de interese para a biodiversidade, con especial atención á ornitoloxía.

Explicáronse os procesos de transformación da paisaxe, o complexo húmido Limia/Antela, exemplos de perda de biodiversidade e diversos proxectos de recuperación ambiental na Lagoa e nas Areeiras.

Transformación territorial e patrimonio

A continuación, analizáronse dous procesos clave que marcaron a cuenca da Limia e a transformación do territorio: o desecamento da Lagoa de Antela e a concentración parcelaria.

Detalláronse os intentos de desecamento da Lagoa, os motivos e a valoración do proceso de desecación franquista durante o desarrollismo económico, así como as súas consecuencias e deficiencias. Fíxose referencia ás dimensións xerais da Lagoa, analizando fotografías históricas, o uso das barcas e os proxectos de desecación. Tamén se explorou a Xeografía mítica da Lagoa de Antela, incluíndo espazos e habitantes imaxinarios, lendas como a Cidade de Antioquía, e referencias ao folclore, a etnografía e as economías perdidas da lagoa (comercio de ras, samesugas, ovos, peixes).

Finalmente, tratáronse aspectos de Xeografía Cultural aplicados á Lagoa de Antela, reflexionando sobre a microtoponimia («chamadoiros da Lagoa»).

Proxectos de restauración e investigación

Citáronse diversos proxectos de restauración, como o Humidal Antonio Vilariño (Veiga de Vilaseca), a Veiga de Gomareite, a Poza dos Arieiros e das Conícoras nas Areeiras, e exemplos de biodiversidade na Lagoa de Antela con especies de aves e flora endémicas.

Menciónase o proxecto «invisible pollut», desenvolvido por Amigas das Cegoñas, Ecoembes, Ecoloxistas en Acción, Libera, SEO BirdLife e o Departamento de Química Analítica da Facultade de Farmacia da USC, para detectar contaminación visible e non visible, así como pesticidas e mercurio nas plumas das cegoñas.

Destácanse tamén o proxecto Rexenera Life Rexenera Limia (finalizado en 2019), de rehabilitación de dúas areeiras, e o proxecto Senda das Cegoñas nas Areeiras, impulsado por Amigas das Cegoñas.

Limitacións de tempo e agradecementos

Debido a limitacións de tempo, non foi posible detallar cada un dos proxectos. Os asistentes dispuñan do resto da mañá para realizar a camiñada e a observación ornitolóxica.

Os responsables da Casa da Lagoa amosaron a súa satisfacción pola visita e o interese mostrado, agardando que fose proveitosa e invitando a futuras visitas con máis tempo, xa que a Lagoa de Antela ofrece moito máis por descubrir.